Z umiejętnością mówienia nikt się nie rodzi – tego każde dziecko musi się nauczyć na wczesnym etapie swojego życia. Rozwój mowy przebiega w kilku etapach, wśród których jednym z najbardziej znanych i rozpoznawalnych jest gaworzenie. Kiedy dziecko gaworzy i skąd bierze się taka forma komunikowania się ze światem?
Rozwój mowy u dziecka
Rozwój mowy u dziecka rozpoczyna się dużo wcześniej niż nam się wydaje, bo już w życiu płodowym. Gdy maluch znajduje się w brzuchu mamy, zaczyna już reagować na dźwięki. Oczywiście, nie rozpoznaje wtedy słów, ale przyswaja tonację głosu i poszczególne dźwięki. Z tego też względu mówienie do brzucha w ciąży jest dobrym sposobem na nawiązanie pierwszego kontaktu z maluszkiem.
Gdy dziecko już się narodzi, nie ma póki co żadnej możliwości porozumienia się z rodzicami i najbliższym otoczeniem – jego jedyną reakcją może więc być krzyk i płacz. Taka forma komunikacji będzie dominowała do momentu, gdy dziecko nie nauczy się innych sposobów na przekazywanie rodzicom swoich uczuć, emocji i potrzeb. Krzyk i płacz dziecka, choć niewątpliwie bywają uciążliwe czy straszne, w rzeczywistości są potrzebne do komunikacji z otoczeniem.
Kiedy dziecko gaworzy?
Gaworzenie dziecka jest jednym z etapów rozwoju mowy, który często bywa mylony z głużeniem. Tymczasem różnice są dosyć spore. Głużenie pojawia się już pomiędzy drugim a trzecim miesiącem życia, a wydawane dźwięki są mimowolne i nieświadome. Są to dźwięki bardzo podobne do gruchania gołębia, a przy tym są bardzo ważne z perspektywy rozwoju mowy – dzięki temu maluchy trenują swój aparat głosowy i umożliwiają mu jego właściwe rozwijanie się.
Gaworzenie pojawia się zdecydowanie później i jest świadomym naśladowaniem mowy, jaką słyszy wokół siebie. Dziecko w tym czasie już wie, że dźwięki służą do porozumiewania się z otoczeniem. Gaworzenie polega przede wszystkim na wymawianiu pojedynczych sylab: ma, da, a następnie całych ciągów, które zaczynają przypominać wyrazy. Jeśli jednak w tym czasie usłyszymy ma-ma, nie jest to świadomie wypowiadane słowo, a jedynie ciąg sylab, które maluch powtarza.
Większość dzieci zaczyna gaworzyć w wieku między piątym a dziewiątym miesiącem życia. Warto mieć świadomość, że gaworzenie pojawia się wtedy, gdy maluszkowi jest przyjemnie, dobrze się czuje, jest zadowolony. To, co „mówi” w czasie gaworzenia, nie ma jednak większego znaczenia. U większości maluszków gaworzenie trwa do ukończenia około roku życia, jednak zdarzają się dzieci, które gaworzą także przez kolejny rok.
Kiedy dziecko nie gaworzy
Warto pamiętać, że gaworzenie jest jednym z etapów, przez które przechodzą wszystkie dzieci. Czas pojawienia się gaworzenia może być różny, intensywność wypowiadanych sylab czy ciągów także może być u każdego dziecka inna. Jeśli jednak dziecko skończy pół roku i wcale się nie zapowiada, by w bliskiej przyszłości zaczęło gaworzyć, dobrze jest zacząć go uważnie obserwować, a jeszcze lepiej – wybrać się do lekarza pediatry oraz skonsultować z logopedą. Dziecko, które nie gaworzy pomimo odpowiedniego wieku, może mieć na przykład zaburzenia neurologiczne bądź też kłopoty ze słuchem. Im szybciej zostanie zdiagnozowane, tym lepiej.
